In 1968 werd de Club van Rome, een particuliere stichting met daarin 34 wetenschappers en ondernemers, opgericht. In 1972 kwam de Club met het beroemde rapport “Grenzen aan de Groei” dat door de oliecrisis van 1973 een enorme aandacht kreeg. De Club leek gelijk te krijgen en de wereld raakte in paniek.

We zijn nu 50 jaar verder en we denken het ons te kunnen veroorloven dat we Rusland uit de economie kunnen snijden en dan nog uit te komen met de beschikbare energie.

Hoe kon de Club van Rome er zo naast zitten?

Indertijd was het belangrijkste kritiekpunt dat het rapport geen rekening hield met wetenschappelijke doorbraken en enorm veel betere technieken. Het rapport was een soort twee dimensionale weergave van een drie dimensionale wereld die zich WEL verder ontwikkelde.

Kortom, de Club had gelijk kunnen krijgen als de wereld was gebleven zoals ze in 1972 was.

De wereld veranderde echter sterk en computers kwamen sterk op. Die rekenkracht maakte het mogelijk om voorheen onmogelijke dingen te bereiken. Dat hadden ze in 1972 niet kunnen bedenken. Voor toen was de doorbraak ondenkbaar.

De uitgangspunten van de Club waren enorm veranderd en daarmee de uitkomst ook.

Puur kijkende naar alleen olie en gas voorraden, waren we tot 1973 bezig met een gat in de grond boren en de olie liep er uit.

Nu knijpen we bijna letterlijk rotsen uit om er olie en gas uit te persen.

Teerzanden, horizontaal boren, fracking, het maakte voorraden bereikbaar die in 1972 niet eens in beeld waren. We kunnen nu duizenden meter diep boren op land en in de zee. Dat was in 1972 echt onmogelijk.

Maar ook kernenergie en duurzame energie zijn zo enorm veel verder dan in 1972 voor mogelijk werd gehouden.

Het rapport is dan ook op alle punten niet uitgekomen.

Maar…

Er zijn grenzen aan de groei.

De logistieke problemen door het schip in het Suez kanaal, de problemen door Covid en de oorlog die Rusland begon zijn toch wel signalen dat de rek er uit begint te raken. Als wee ons niet verder ontwikkelen gaan we de grenzen van onze mogelijkheden bereiken. Ook wij hebben dus nieuwe doorbraken nodig om verder te geraken.

De toenemende spanningen in de wereld maken ook dat het moeilijker zal worden om de totale welvaart toe te laten nemen. De grenzen van de groei zijn er nu misschien nog niet, maar zoals we er nu naar kijken, zou niemand er van staan te kijken als we de grenzen snel in beeld gaan krijgen.

Tenzij… we toch weer enkele technische doorbraken gaan meemaken. Dat kan alles nog weer een keer helemaal ondersteboven gooien. Denk aan kernfusie of de thorium centrale. Nu nog toekomstmuziek, maar als één van die twee technieken toch haalbaar wordt, dan maakt het alle verschil. We weten simpelweg nog niet of het technisch haalbaar gaat zijn. Quantum computers maken het mogelijk dat de rekenkracht x1000 gaat. Wat gaat dat allemaal mogelijk maken?

Kortom, zo stelling als de Club van Rome was, zullen we niet snel meer worden. Ons probleem is misschien wel dat we niet in grenzen willen geloven omdat we een te groot vertrouwen hebben in technische doorbraken. Mogelijk dat wij verrast gaan worden door het bereiken van de grenzen omdat die doorbraken er niet (op tijd) komen.