Afgelopen week was ik even naar Griekenland. Natuurlijk om te genieten van het mooie weer, maar ook heel bewust om te kijken hoe het er gaat.
Het antwoord er op is nog niet bemoedigend. De toeristen merken er niet veel van, maar het toerisme is de enige plek waar de omzet stijgt.
Toch zijn er maar weinig Grieken die er van profiteren. Immers kiezen de meeste toeristen voor pakket-deals waarbij een buitenlandse touroperator de vlucht en de hotelkamer regelt. Die hotel- of appartement kamer wordt tegen kostprijs aan de touroperator aangeboden. De Griekse ondernemer moet in dat geval het geld gaan verdienen met de extra omzet. Dus zwembad met restaurant en bar bij het appartement of het hotel. Daar moet de winst van komen. De medewerkers aldaar zijn zelden Grieks. Immers kan je Roemenen, Bulgaren en Albaniërs krijgen die voor minder komen werken. Zo houdt de Griekse eigenaar er uiteindelijk zelf nog ‘iets’ aan over. We kwamen zelfs Nederlandse stagiaires tegen… Ook een goedkope bron van werknemers. Ik verwacht dat heel wat van die Nederlandse meisjes straks als restaurant eigenaren de Grieken een enorme concurrentie gaan aandoen.
Wie als eigenaar echt alleen kamers aanbiedt, moet het voor de winst hebben van losse boekingen en die zijn zeldzaam geworden. Bijna alle ‘losse’ appartementen en hotels zonder bar, restaurant en zwembad gaan door de magere of niet bestaande marges failliet en staan leeg of worden overgenomen door een partij die in de buurt wel een zwembad met bar en restaurant heeft. Zo zie je nu dus dat bepaalde appartement namen ineens overal in de buurt staan. Eén eigenaar heeft de andere eigenaren uitgekocht simpelweg omdat hij met zijn bar/restaurant de winst nog kon maken.

Ineens doet ook echt iedereen aan reis-organisatie. Je kan return trip tours boeken voor bijvoorbeeld 8 euro naar een bepaalde plaats. Je wordt er om 10:00 uur gebracht en om 15:00 uur opgehaald. Wat je ook kan doen, is voor 2.40 euro per enkele rit de extreem goede en op tijd rijdende reguliere bus service nemen. Je kan dan zelf kiezen hoe laat je terug gaat… (Prijzen zijn een voorbeeld wat we daadwerkelijk tegenkwamen… We kozen overigens voor de bus.)
De rest van de Griekse economie staat er beroerd voor. De helft van de bedrijfsgebouwen staat leeg en de rest staat er vaak niet best bij. Wat wel opvalt, is dat de particuliere huizen grotendeels afgebouwd zijn. Dat was tien jaar geleden nog anders. Toen moesten bijna alle huizen nog afgebouwd worden, want als je nog niet klaar met bouwen was, dan betaalde je geen belasting over je huis. Die regeling is er niet meer en de meeste Grieken kozen er voor hun huis dan maar af te bouwen. In dat opzicht is het er mooier geworden.
Qua milieu is Griekenland echt een derde wereld land. Men gooit er nog altijd alles in het dichtstbijzijnde ravijn. We waren aan het kijken hoe een landeigenaar plastic van zijn land haalde en dachten dat dit toch heel mooi was… Om vervolgens te zien dat hij het allemaal simpelweg in de rivierbedding dumpte. Helaas heb ik er geen filmpje van gemaakt. Het had prima aangegeven hoe het er nog werkt. Als plasticafval een economische waarde zou hebben, dan zou je als plastic rommel opruimer in Griekenland nog rijk kunnen worden.
Ik zie nog niet hoe Griekenland serieus de concurrentie met bijvoorbeeld Nederland aan kan gaan. Misschien moeten we simpelweg toegeven dat ze het niet kunnen en tot een regeling komen waarbij of de regio simpelweg structureel minder welvarend zal zijn of waarbij we er voor kiezen ze officieel in sommige opzichten te steunen. Het liefst door bijvoorbeeld het aanleggen van zonnecel velden waarbij de energie opbrengst ‘verkocht’ wordt aan het noorden. Met die zonne-energie zouden ze bijvoorbeeld waterstof kunnen produceren. Als je dat maar op grote schaal doet, dan kan het rendabel worden. De opzet moet dan wel heel land ten goede komen en niet één gigantische onderneming zeer rijk maken…
Ja, ik vrees dat kapitalistisch socialisme zoals we het kennen failliet is en Griekenland laat dat faillissement goed zien. Amerikaanse Corpocratie is NIET het antwoord. Coöperatieve zelfstandigheid is mogelijk een route die we in Europa moeten gaan lopen. Het volk heel doelbewust als mede-eigenaar van bedrijven. Het liefst door hun eigen doelbewuste investering in bepaalde initiatieven. Bedrijven zijn dan verplicht om ten minste 51% van hun aandelen in handen van de lokale bevolking te verstrekken. Deze aandelen moeten een aparte status houden en moeten bij winst een klein dividend uitkeren. We zien dit al in verschillende duurzame energie initiatieven gebeuren. Ik denk dat het een heel interessante route is.